Đất hiếm này được dùng làm gì ? Tại sao họ phải nhập khẩu ? 
Các Quy Hoạch Điện hay quy hoạch ngành nghề nói về cái gì ? Ảnh hưởng thế nào đến ngành ? 
Tỉ trọng nhập khẩu việt nam chủ yếu là cái gì ? 

-------------------------------------------------

Đất hiếm này được dùng làm gì ? Tại sao có 1 số nước phải nhập khẩu ? 

Câu hỏi rất hay — “đất hiếm” nghe tưởng như chỉ là một loại khoáng sản, nhưng thật ra nó là “nền móng thầm lặng” của toàn bộ nền công nghiệp hiện đại, từ điện thoại, xe điện, máy bay, cho tới tên lửa.
Để hiểu rõ, ta chia thành 3 phần: (1) đất hiếm là gì, (2) nó được dùng ở đâu, và (3) tại sao nhiều nước phải nhập khẩu.

🌍 1. Đất hiếm là gì?

• “Đất hiếm” (Rare Earth Elements – REE) là 17 nguyên tố kim loại nằm ở nhóm lanthanide + scandium + yttrium trong bảng tuần hoàn.

• Dù gọi là “hiếm”, thật ra chúng không quá hiếm trong tự nhiên, nhưng phân tán, rất khó tách lọc — chi phí khai thác, tinh chế, xử lý chất thải cực kỳ cao.
  → Chính vì vậy, rất ít quốc gia có thể sản xuất đất hiếm ở quy mô công nghiệp.

⚙️ 2. Đất hiếm được dùng làm gì?

Nó là vật liệu chiến lược trong các công nghệ lõi của thời đại số và năng lượng xanh.
Ứng dụng có thể chia làm 5 nhóm lớn:

🔋 a. Năng lượng – xe điện – pin – turbine gió

• Dùng trong nam châm vĩnh cửu (neodymium, praseodymium, dysprosium, terbium) – đây là trái tim của động cơ xe điện, motor máy bay không người lái, và turbine gió.

• Không có đất hiếm → không có xe điện, không có pin hiệu suất cao.

📱 b. Điện tử – smartphone – máy tính

• Dùng trong màn hình LCD, LED, cảm biến, micro, loa, camera, chip xử lý.

• Ví dụ: europium và terbium giúp màn hình phát ra màu đỏ và xanh lá.

💣 c. Quốc phòng – quân sự – vệ tinh

• Dùng trong radar, laser dẫn đường, tên lửa, máy bay tàng hình, và hệ thống định vị.

• Vì vậy, đất hiếm được xem là “vũ khí mềm” trong chiến lược an ninh quốc gia.

⚗️ d. Ngành dầu khí – hóa chất – luyện kim

• Là chất xúc tác giúp tinh lọc xăng dầu, chế tạo hợp kim siêu bền, siêu nhẹ.

💡 e. Ngành y học – công nghệ cao

• Dùng trong máy chụp MRI, tia laser y tế, kính hiển vi điện tử, thiết bị phát xạ ion.
  
  

  🧭 3. Tại sao nhiều nước phải nhập khẩu đất hiếm?

  Có 3 lý do chính:

  (1) Khai thác phức tạp và ô nhiễm nặng

  • Quá trình tách đất hiếm sinh ra chất thải phóng xạ, axit, kim loại nặng.

  • Nhiều nước phát triển (Mỹ, Nhật, EU) không muốn đánh đổi môi trường nên đóng mỏ nội địa, chuyển sang nhập từ Trung Quốc, Myanmar, Việt Nam.

    (2) Trung Quốc kiểm soát chuỗi cung ứng

    • Trung Quốc chiếm ~60–70% sản lượng đất hiếm toàn cầu, và ~85–90% công suất tinh chế.

    • Tức là: dù nước khác có mỏ, vẫn phải gửi sang Trung Quốc để xử lý, rồi mới nhập lại.
      → Đây là lý do Trung Quốc có “quyền lực đất hiếm” trên thế giới.

(3) Chi phí khai thác và tinh chế cao

• Đầu tư công nghệ tách – tinh chế tốn hàng tỷ USD, thời gian thu hồi lâu.

• Nên các nước nhỏ hoặc công nghiệp non trẻ chọn nhập khẩu thay vì tự làm.

  🌐 4. Tóm gọn tư duy (theo cách “người làm chủ” như bạn nói)

  “Đất hiếm là máu của công nghệ hiện đại.”
  Ai kiểm soát đất hiếm → kiểm soát chuỗi cung ứng công nghệ, quốc phòng, năng lượng.
  Các nước nhập khẩu không vì họ thiếu tài nguyên, mà vì họ chọn an toàn, sạch và rẻ hơn khi để nước khác gánh ô nhiễm.

  Các Quy Hoạch của chính phủ nói về điều gì ? quy hoạch điện Điện hay quy hoạch ngành nghề nói về cái gì ? Ảnh hưởng thế nào đến ngành ?

  vì “quy hoạch” là một từ hay bị nhầm là “kế hoạch” hay “chủ trương”, nhưng thật ra nó là “bản đồ định hướng vận hành của cả nền kinh tế trong tương lai”.
  Nếu hiểu đúng, bạn sẽ thấy: mỗi bản quy hoạch của Chính phủ là một tín hiệu sớm nhất cho dòng tiền và ngành hưởng lợi trên thị trường chứng khoán.
  Hãy cùng tách rõ từng lớp nhé 👇
  

  🧭 1. “Quy hoạch” là gì?

  Quy hoạch = Bản thiết kế tổng thể cho phát triển dài hạn của một lĩnh vực, một vùng hoặc một ngành.

  • Nó trả lời 3 câu hỏi lớn:

    1. Phát triển cái gì (ngành nào, khu vực nào, lĩnh vực nào)

    2. Phát triển ở đâu (địa điểm, vùng trọng điểm)

    3. Phát triển đến mức nào (mục tiêu sản lượng, công suất, quy mô, thời hạn)

  => Nói đơn giản: quy hoạch là “đường ray”, còn doanh nghiệp và dòng tiền đầu tư là đoàn tàu.
  Ai biết trước đường ray nằm đâu — người đó đi trước đoàn tàu.

  ⚡ 2. Ví dụ: Quy hoạch điện VIII (2021–2030, tầm nhìn 2050)

  Mục tiêu:

  • Bảo đảm đủ điện cho tăng trưởng GDP.

  • Giảm phụ thuộc nhiệt điện than, tăng năng lượng tái tạo (gió, mặt trời, LNG).

  • Thu hút vốn đầu tư tư nhân và FDI vào điện sạch.

  Ảnh hưởng:

  • Ngành điện tái tạo (gió, mặt trời, LNG) → hưởng lợi mạnh.

  • Ngành than, nhiệt điện cũ → dần suy giảm vai trò.

  • Ngành xây lắp điện, trạm biến áp, truyền tải (PCC1, REE, GEX, PC1) → được hưởng lợi gián tiếp vì phải đầu tư thêm hạ tầng truyền tải.

  => Đây là ví dụ kinh điển: chỉ cần hiểu Quy hoạch Điện VIII, bạn đã biết dòng tiền sẽ chảy về đâu trong 5–10 năm tới.

  
  🏗️ 3. Các loại Quy hoạch phổ biến khác

• Loại quy hoạch	Nội dung chính	Ngành hưởng lợi
  Quy hoạch điện	Cơ cấu nguồn điện, năng lượng, truyền tải	Điện, năng lượng tái tạo, xây lắp
  Quy hoạch giao thông	Cao tốc, cảng, sân bay, đường sắt	Vật liệu xây dựng, BT hạ tầng, logistics
  Quy hoạch đất đai / đô thị / vùng kinh tế	Mở rộng đô thị, khu công nghiệp, khu kinh tế	BĐS khu công nghiệp, hạ tầng, vật liệu
  Quy hoạch dầu khí / năng lượng quốc gia	Khai thác – lọc hóa dầu – LNG	BSR, GAS, PVS, PVD…
  Quy hoạch công nghiệp / nông nghiệp / thủy sản	Mục tiêu sản xuất, xuất khẩu từng ngành	Các nhóm doanh nghiệp tương ứng (DDV, ANV, VHC, v.v.)

  
  
  

  🔍 4. Quy hoạch ảnh hưởng đến ngành như thế nào?

  (1) Tạo dòng vốn đầu tư mới

  • Khi quy hoạch được phê duyệt → dòng vốn công (đầu tư công, ODA, tư nhân) đổ về các lĩnh vực được ưu tiên.
    → Giá cổ phiếu các doanh nghiệp trong lĩnh vực đó tăng trước khi dự án được triển khai.

    (2) Thay đổi cơ cấu ngành

    • Ngành nào được quy hoạch ưu tiên → tăng sản lượng, mở rộng biên lợi nhuận.

    • Ngành nào bị thu hẹp (như than, xi măng, khai thác thô) → giảm dần tỷ trọng.

    (3) Tạo lợi thế chính sách cho doanh nghiệp

    • Được hỗ trợ thuế, đất, vốn, tín dụng, cơ chế PPP (hợp tác công tư).

    • Một số doanh nghiệp được chọn làm “đơn vị nòng cốt” trong quy hoạch → có vị thế dẫn đầu lâu dài.

     

    (4) Kích hoạt chuỗi ngành liên quan

    Ví dụ:

    Quy hoạch điện VIII → kích hoạt nhu cầu xây trạm biến áp → thép, đồng, dây cáp, vật liệu xây dựng cùng hưởng lợi.

    Tỉ trọng nhập khẩu việt nam chủ yếu là cái gì ? 

    Tại Việt Nam, nhập khẩu có một số nhóm hàng chiếm tỷ trọng rất lớn và có vai trò quan trọng. Dưới đây là các thông tin chính bạn cần biết:

  • ✅ Những nhóm hàng nhập khẩu chiếm tỷ trọng lớn

    • Nhóm hàng máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện là lớn nhất: tính đến 7 tháng đầu năm 2025, Việt Nam nhập khoảng 81,78 tỷ USD trong nhóm này, chiếm gần 32% tổng kim ngạch nhập khẩu của cả nước. 

    • Nhóm hàng máy móc, thiết bị, dụng cụ và phụ tùng cũng lớn: khoảng 33,49 tỷ USD trong cùng thời kỳ. 

    • Theo báo cáo năm 2024, nhóm hàng tư liệu sản xuất (nguyên, nhiên, vật liệu + máy móc thiết bị) chiếm tới khoảng 93,6% tổng kim ngạch nhập khẩu.

• 🔍 Phân tích vì sao

  • Việt Nam là quốc gia có nền sản xuất mở rộng, nhiều doanh nghiệp chế tạo, lắp ráp (điện tử, linh kiện, thiết bị) nên cần nhập khẩu nhiều linh kiện, phụ tùng, máy móc để phục vụ sản xuất.

  • Vì vậy, nhập khẩu không chỉ để tiêu dùng mà chủ yếu là để làm nguyên liệu, bộ phận đầu vào sản xuất.

  • Điều này cũng đồng nghĩa với việc nền kinh tế có độ phụ thuộc khá lớn vào chuỗi cung ứng quốc tế cho sản xuất trong nước.

⚠️ Tác động và lưu ý

• Khi nhập khẩu nhiều hàng đầu vào sản xuất, bất ổn về chuỗi cung ứng quốc tế (như gián đoạn, tăng giá, thuế) sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sản xuất, biên lợi nhuận của doanh nghiệp trong nước.

• Việc nhập khẩu mạnh nhóm “máy móc, linh kiện” cũng cho thấy cơ hội cho ngành “lắp ráp – chế tạo” trong nước nếu có chính sách tốt và nâng cao nội lực.

• Đồng thời, nếu doanh nghiệp chỉ nhập linh kiện rồi lắp ráp mà không phát triển được khâu giá trị gia tăng cao hơn (thiết kế, công nghệ), thì sẽ khó tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.

•